Ortognatik Cerrahi; Çift Çene Cerrahisi olarak da bilinen bu cerrahi müdaheleler, çene kemiklerindeki deformiteleri (düzensizlik) düzeltir ve çiğneme fonksiyonunu optimize etmek için çeneleri ve dişleri yeniden hizalamayı kapsar. Bu düzeltmeleri yapmak genellikle estetik olarak yüz görünümünü iyileştirir.
Tek başına ortodontik tedavi ile çözülemeyen çene problemleri (iskeletsel problemler) bu müdahaleler ile düzeltilebilir. Çoğu durumda, ameliyattan önce hazırlık aşamasında ve ameliyat sonrası iyileşme aşamasında, diş telleri takılmak zorundadır. Bu ameliyatlar ortodontist ve çene cerrahlarının birlikte plandığı multidisipliner bir tedavidir.
Ortognatik Cerrahi, büyüme ve gelişim evresi tamamlandıktan sonra, genellikle kadınlarda 17-19, erkeklerde 18-20 yaşlarında daha uygundur.
Ortognatik Cerrahi Ameliyatı aşağıdaki durumlarda uygulanır.
- Isırma ve çiğneme fonksiyonu sağlanamadığında
- Yutma veya konuşma ile ilgili problemler varlığında
- Dişlerde aşırı miktarda aşınma ve kırılma varlığında
- Open – Bite ; Azı (arka) dişlerinin birbirine değdiği ancak ön dişlerin birbirine değmediğ (açık kapanış) çene kapatma sorunları varlığında
- Küçük çeneler ( micrognati ), underbite’ler (az ısırma) ,overbite’ler (örtülü kapanış) ve çapraz kapanışlar gibi yüz asimetrileri varlığında
- Dudakların rahatça tamamen kapanamaması durumunda
- Temporomandibular Eklem (TME –çene eklemi) rahatsızlıklarında
- Yüz yaralanmasının veya doğum kusurlarının tedavisi için
- Obstrüktif uyku apnesi varlığında uygulanır.
Riskler -Komplikasyonlar
Ortognatik Cerrahi, genellikle bir ortodontist ile işbirliği içinde, deneyimli bir ağız, diş ve çene cerrahı tarafından yapıldığında genellikle güvenlidir.Ancak her ameliyat gibi bu ameliyat türünün de riskleri- komplikasyonları (operasyona bağlı istenmeyen sonuç) mevcuttur.
Ameliyat riskleri-komplikasyonları şunları içerebilir;
- Kan kaybı
- Enfeksiyon
- Sinir yaralanması
- Çene kırığı
- Çenenin orijinal (eski) konumuna geri dönmesi
- Fonksiyonsuzluk ve çene eklemi ilgili sorunlar
- Daha fazla ameliyat ihtiyacı
- Doğal dişlerde kanal tedavisi ihtiyacı gibi komplikasyonlar görülebilmektedir.
Ameliyat Sonrasında;
- Ağrı ve şişlik
- Besin takviyeleri gereksinimi
- Yeni oluşan yüz görünümüne hemen adapte olamama
Çoğu durumda, ortodonti uzmanı ameliyattan önce dişlerinize diş teli yerleştirir. Diş telleri genellikle ameliyattan 9 ila 18 ay süre ile dişlerinizi ameliyata hazırlarken, dişlerinizi seviyelendirmeyi ve hizalamayı sağlar.
Ortodontist ve çene cerrahı, tedavi planını geliştirmek için birlikte çalışır. Dişlerin ve çenelerin röntgenleri, resimleri ve modelleri, bu ameliyatın planlamasının bir parçasıdır. Bazen oklüzyonün (alt- üst dişler arasındaki kapanış) tam sağlanamadığı durumlarda ,ilgili dişlerde selektif mölleme ( aşındırma ) yada kaplama tedavisi uygulana bilinir.
Bu ameliyatlar çoğunlukla ağız, diş ve çene cerrahları tarafından yapılır. Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır. Ameliyatlar tam donanımlı hastanede gerçekleştirilmek zorundadır ve iki ila dört gün hastanede kalmayı gerektirir.
Ameliyat genellikle inra- oral (ağzı içi) yapılır, bu nedenle çene veya ağız çevresinde herhangi bir ameliyat izi görülmez. Ancak bazen extra –oral (ağız dış) küçük kesiler gerekebilir.
Çene cerrahı, çene kemiklerinde kesiler (osteotomi) yaparak çeneleri doğru pozisyona getirir. Çene hareketiniz tamamlandıktan sonra, kemikleri yeni (planlanan) konumlarına sabitlemek için kemik plakaları, vidalar, teller ve lastik bantlar kullanılır. Diş teli için kullanılan bir braketten daha küçük olan bu vidalar zamanla kemik yapısına entegre (kaynaşma) olurlar.
Bazı durumlarda çenelere fazladan kemik ekleme ihtiyacı olabilir. Bu durumda genellikle iliak adı verilen ön kalça kemiği bölgesinden kemik alınarak gerekli bölgeye plaklar ve vidalarla sabitlenir.
Çene ameliyatı üst çene, alt çene, çene ucu ( genioplasty) veya bunların herhangi bir kombinasyonu ile yapılır.
Çeneucu Ameliyatı (Genioplasti)
Bir genioplasti, küçük bir çeneyi (eksik çene) düzeltebilir. Küçük bir çene genellikle ciddi şekilde geri çekilmiş bir alt çeneye eşlik eder.
Tipik olarak, cerrahlar aynı ameliyat sırasında çeneyi değiştirebilir ve çeneyi yeniden yapılandırabilir. Cerrah çene kemiğinin ön kısmından bir parça keser, ileri doğru hareket ettirir ve plak ve vidalarla yeni konumunda sabitler.
Ameliyattan sonra doktorunuz size talimat verecektir.
Bunlar genellikle şunları içerir:
- Ağız sağlığına önem verilmeli (ağız duşu ,yumuşak fırça kullanımı)
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalı
- Egzersiz ve spor gibi yorucu faaliyetler yapılmamalı
- Reçete edilen ilaçlar düzenli olarak kullanılmalı
İlk çene iyileşmesi tipik olarak ameliyattan yaklaşık altı hafta sonra sürer, ancak tam iyileşme 12 haftaya kadar sürebilir. Bu sürede ortodontist dişlerinizi diş telleriyle hizalamayı bitirir. Ameliyat ve diş teli dahil olmak üzere tüm ortodontik süreç birkaç yıl sürebilir. Braketler çıkarıldıktan sonra dişin pozisyonunu korumak için tutucular (retainer) kullanılabilir.
Sonuçlar
- Alt ve orta yüzün daha dengeli görünümü
- Dişlerin geliştirilmiş işlevi
- İyileştirilmiş uyku, nefes alma, çiğneme ve yutmanın sağlanması
- Konuşma bozukluklarında iyileşme
- Geliştirilmiş benlik saygısı – Özgüven artışı sağlamada yarar sağlamaktadır