Temporomandibular Eklem (TME), alt çene kemiğini kafatasına bağlayan aynı zamanda, kayan bir menteşe gibi hareket eden bir eklem türüdür. Çenelerimizin her iki tarafında sağ ve sol tarafda birer adet olmak üzere iki adet çene eklemimiz bulunmaktadır.
TME bozuklukları ( hastalıkları ) çene ekleminde ve çene hareketini kontrol eden çiğneme kaslarında ( m. masseter ve m.temporalis ) ağrıya neden olabilir.
Hastalarda TME hastalıklarının kesin nedenini teşhis etmek genellikle zordur. Ağrı; genetik, artrit (eklem iltihabı) veya çene yaralanması gibi faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanıyor olabilir.
Çene ağrısı olan bazı hastalar dişlerini sıkma veya gıcırdatma (bruksizm) eğiliminde olsalar da tam tersi durumunda yani diş sıkan ya da gıcırdatan her hastada TME hastalıkları bulunmayabilir.
Çoğu hastada, TME hastalıklarının ilişkili ağrı ve rahatsızlık geçici olup konservatif tedaviler (cerrahi olmayan) ile giderilebilir. Konservatif tedaviler ile sonuç alınamıyor ise cerrahi müdahele son çare olarak kaçınılmazdır.
TME hastalıklarının belirtileri genellik ile şunlardır:
- Çenede var olan ağrı veya hassasiyet
- Temporomandibular eklemlerde ağrı veya hassasiyet
- Kulak içinde varolan ağrı
- Çiğnemede zorluk veya ağrı
- Yüz ağrısı
- Eklemde kilitlenme, ağız kapatma veya açmada zorluk
TME hastalıkları, ağzı açarken veya çiğneme esnasında ses çıkmasına sebep olabilir. Ancak, sadece ses varlığında bunun dışında herhangi bir ağrı veya hareket kısıtlılığı yoksa, TME bozukluğu için genellikle tedaviye ihtiyaç yoktur.
TME hastalıklarının riskini artırabilecek faktörler:
- Romatoid Artrit ve Osteoartrit gibi çeşitli artrit ( romatizma ) türleri
- Çene yaralanması
- Uzun süreli (kronik) diş gıcırdatma veya sıkma (Bruksizm)
- Temporomandibular Eklemi etkileyen bazı bağ dokusu hastalıkları
TME Hastalıklarının Teşhisi:
- Eklem hastalıklarının teşhisi klinik ve radyolojik muayene ile yapılır.
- Klinik muayenede; ağız içi ve ağız dışı olarak detaylı şekilde kas eklem çene muayenesi yapılır. Çenelere ’de hareket kısıtlılığı incelenir. Palpasyon ( parmak ile muayene ) kulak içinden muayene yapılır.
- Radyolojik muayenede; dişler ve çene kemiklerini incelemek için geleneksel çene röntgeni ( panoromik röntgen ),
- Eklemde yer alan kemiklerin ayrıntılı görüntülerini sağlamak için BT (bilgisayarlı tomografi) taraması,
- Eklem diski veya çevresindeki yumuşak doku (kas ve ligamentler) ile ilgili sorunları teşhis etmek için MRG ( emar ) incelemesi yapılır.
TME Hastalıklarının Tedavisi:
Tedavi Konservatif Tedavi ve Cerrahi Tedavi olmak üzere 2’ ye ayrılır.
Konservatif Tedaviler: Oklüzal Splint ( bireye özgü eklem plakları) Botox Enjeksiyonu ve Kas Terapileridir.
Cerrahi Tedaviler: Artrosentez (eklem içi yıkama) Artroplasti ( eklem içi hyalüronik asit vb. enjeksiyonu) Diskektomi ,Koronoidektomi,Kondilektomi, Eklem Protezleridir.
Çenelerde sürekli ağrı,rahatsızlık hissi veya hassasiyet varsa ,çene tamamen açıp kapatılamıyorsa mutlaka tedavi olmak için doktorunuza başvurunuz.